Op zaterdag 11 november 2017 was de Budafabriek voor één keer een erfgoedfabriek: een bedrijvige fabriekshal vol projecten en interessante sprekers. Tijdens lezingen en voorstellingen kwamen heel wat erfgoedprojecten en -onderwerpen van binnen en buiten de regio aan bod. Van het museum van het gevoel tot een erfgoedgame!

erf.goed.fa.briek (de; v; meervoud: erfgoedfabrieken)
1 een werkplaats – een plek waar samengewerkt wordt aan de registratie en ontsluiting van erfgoed
2 waar grondstoffen verwerkt worden tot iets waardevollers – waar erfgoed wordt verbeeld, op een verrassende manier gepresenteerd, zodat er een waarde aan toegevoegd wordt

Tijdens de Erfgoedfabriek werden heel wat inspirerende erfgoedprojecten en -verhalen van binnen en buiten de regio voorgesteld. De focus lag op samenwerking en erfgoedverbeelding. Je kon er ook zelf je ei kwijt. De Erfgoedfabriek was bovenal een ontmoetings- en uitwisselingsplek voor erfgoed in de streek. Met een (streek)biertje bij de hand erfgoed ontdekken en bijpraten.

Praktisch: Zaterdag 11 november 2017, vanaf 18u, Budafabriek Kortrijk

Programma

FABRIEK/001: Deynse 1783 - archeologische opgravingen tot leven gebracht in videogame - 20:30
Archeologische sites zijn vaak abstract, verkleuringen in de grond of in het beste geval de fundamenten van een verdwenen gebouw. De stad Deinze en KLAD (Kale - Leie Archeologische Dienst) sloegen de handen in elkaar, Mindescape3D ontwikkelde een videogame op basis van het archeologisch materiaal en historische bronnen. Ontdek hoe de game tot stand kwam. (David Vanhee - POLS)

FABRIEK/002: Museum van het gevoel - nieuwe vormen van museumbeleving - 18:45
Hoe kunnen musea gevoelens inzetten? En waarom zou dat eigenlijk moeten? Olga Van Oost neemt je mee langs nieuwe vormen van museumbeleving. (Olga Van Oost - FARO)

FABRIEK/003: Een Wiki vol erfgoed - samen schrijven aan de geschiedenis van de VKSJ - 19:15
85 jaar lang kenden heel wat (West-)Vlaamse gemeenten een lokale afdeling van de VKSJ en/of Roodkapjes. 85 jaar geschiedenis betekent heel wat informatie, archieven en erfgoed. KSA West zette een project op om het VKSJ-erfgoed vast te leggen en te delen. Met de realisatie van een VKSJ-erfgoed Wiki wordt de beschikbare kennis over de VKSJ-geschiedenis gebundeld en online beschikbaar gemaakt. Ontdek meer over het project en schrijf mee aan de Wiki! (Altijd Jarig! - Archiefwerkgroep KSA Noordzeegouw)

FABRIEK/004: Onroerend erfgoed herwaarderen - Good solutions, bad solutions - Doorlopend
De herwaardering van maar liefst 4.500 geïnventariseerde erfgoedpanden in de regio verschaft ons een inkijk in geslaagde herwaarderingsprojecten en het minder geslaagde bochtenwerk. Bewonder de inventieve geest van de Zuid-West-Vlaamse (ver)bouwer. (Leiedal)

FABRIEK/005: Kunst-Beschrijving-Beschrijving-Kunst - tekenaars aan de slag met kunstbeschrijvingen - Doorlopend
Kunsthistorici maken beschrijvingen van kunstwerken. Kunstenaars maken tekeningen op basis van de beschrijvingen. Oude kunst wordt nieuwe kunst, kunsthistorische beschrijvingen vormen de basis voor nieuwe creaties. Ga langs bij de tekenaars en neem je een nieuw kunstwerk mee naar huis.

FABRIEK/006: "Het brand weer" - Jarige brandweer ontmoet videocollectief - 18:15
In 2017 viert brandweer Avelgem haar 75-jarig bestaan. Videocollectief 'Spacemakers' ging aan de slag met oud beeldmateriaal van de brandweer. Resultaat was een verrassende beeldprojectie op de gevel van CC Spikkerelle. (Brandweer Avelgem, Spacemakers)

FABRIEK/007: Kaartlezen voor gevorderden - Het unieke archief van een 17de-eeuwse landmeter - Doorlopend
Recentelijk werd het archief van de Kortrijkse landmetersfamilie De Bersacques in kaart gebracht. Dit absoluut unieke archief bevat prachtige ontwerpen van figuratieve kaarten, maar ook heel wat documenten die een bijzondere inkijk geven in het beroep en de werkmethoden van een 17de-eeuwse landmeter. Samen gaan we op zoek naar uw oude school, woonplaats of geheime favoriete plek... (Rijksarchief Kortrijk)

FABRIEK/008: Landboeken en ommelopers - jouw gemeente op kaart - Doorlopend
Kaartboeken hebben niet enkel een kunstzinnige waarde. Ze kunnen ons heel wat vertellen over eigendommen, eigenaars, maar ook de sociaal-economische structuur van een gemeenschap of dorp, de evolutie van het landschap, enz. Heemkunde West-Vlaanderen inventariseert landboeken en ommelopers om ze beter te ontsluiten. (Heemkunde West-Vlaanderen)

FABRIEK/009: De Schelde. Stroom in verandering - Grootse beelden van een verdwenen landschap - 20:00
Archeologie UGent bracht twee jaar intens opgraven in Kerkhove en jaren opgravingsresultaten uit de Scheldevallei samen tot een sprekend boek. Tijdens de erfgoedfabriek worden indrukwekkende wetenschappelijke reconstructietekeningen van het Scheldelanschap getoond en leer je de grote fases van de rivier kennen. Van oerrivier, naar oerbos, naar moeras,... Zo heb je de Schelde nog nooit gezien! (Davy Herremans, Universiteit Gent)

FABRIEK/010: 1000 patronen - doorbreken - ontrafelen - verbinden - 20:30
Waarom houden we niet zo van muziek waarin een herkenbaar patroon ontbreekt? Waarom reizen we iedere dag via dezelfde route naar het werk, de winkel, de club of de school? We leven met zijn allen volgens patronen die cultureel of persoonlijk bepaald zijn. Samen met Initia vzw (Jan Knops) en kunstenaar Ted Oonk stelt Wit.h patronen en modellen in vraag. Getalenteerde kunstenaars met een verstandelijke beperking participeren in het kunstenveld en schrijven, samen met andere kunstenaars en in de nabijheid van de erfgoedcollectie van TEXTURE, een vitaal verhaal. Ontdek het project! (Texture)

FABRIEK/011: 1917-2017 - De evacuatie van Geluwe en Wervik - 20:00
Vluchten is van alle tijden. Vanaf mei 1917 werd er hevig gevochten in de lucht boven Wervik en Geluwe. Bijna elke dag had de streek rond Wervik te lijden onder artilleriegranaten en bommen. In 1917 werd het te gevaarlijk en moesten Wervikanen en Geluwnaren gedwongen hun (t)huis verlaten. Van Carll Cneut tot animatiefilmpjes - ontdek hoe Wervik de evacuatie 100 jaar na datum herdenkt. (erfgoed Wervik)

FABRIEK/012: Tapijtwiki - Tapijt, Fluweel en Prikkelige meubelstoffen - 19:15
Na de tweede wereldoorlog werd Zuid-West-Vlaanderen een speler van wereldformaat op het vlak van tapijten. Stilaan komt het honderdjarig jubileum van deze industrie in het vizier. Samen met Wibilinga brengt erfgoed zuidwest de sector in kaart. Schrijf mee aan de 'tapijtgeschiedenis' in Zuid-West-Vlaanderen op de Tapijt-Wiki. (Wibilinga, erfgoed zuidwest)

FABRIEK/013: Varkens op het altaar? - De Toontjesprocessie in Ingooigem - 19:45
Jaarlijks wordt in Ingooigem Sint Antonius Abt, patroonheilige van de varkenshoeders en dieren, gevierd. Tijdens de Toontjesprocessie worden een geslacht varken en andere (levende en dode) dieren zoals eenden, ganzen, kippen en konijnen in kooien meegedragen. Zo smeken de boeren de zegen van Sint-Antonius Abt, 'Toontje', af. De gemeente onderneemt samen met het organiserend comité acties om deze traditie te borgen. Beleef de ommegang op film! (Gemeente Anzegem)

FABRIEK/014: BarakFutur - We verhalen de Barakken - 19:30
De Barakken, gelegen in het zuiden van de grensstad Menen, is een bijzondere, levendige en volkse wijk, letterlijk ingesloten tussen de Leie en de grens met Frankrijk. Vormingplus Midden en Zuid-West-Vlaanderen en heel wat andere partners sloegen de handen in elkaar voor een sociaal-artistiek verhalenproject in de wijk. Ontdek de verhalen van een wijk in beweging, van inwoners die komen en gaan. (VormingPlus Midden- en Zuid-West-Vlaanderen)

FABRIEK/015: (Viruteel) aan het werk op de Mule Jenny? - Duiken in de (spin)machine - Doorlopend
Zelf aan de slag op de Mule Jenny - een halfautomatische spinmachine uit het Gentse MIAT? Dat kan! Binnen het project Duiken in de Machine werd gezocht naar een manier om de spinmachine opnieuw te laten beleven in het museum. De Kinect-Applicatie, ontwikkeld als bachelorproef binnen de opleiding Howest Digital Arts & Entertainment, laat je toe in interactie te treden met een werkende Mule Jenny. Test het zelf uit! (HOWEST DAE)

FABRIEK/016: Eeuwen ondernemen - Het verhaal van (Zuid-West-Vlaamse) honderdjarige bedrijven - 21:15
Wat hebben Vandecasteele houtimport, Claessens Canvas, Renson, Vyncke, Bekaert, Omer Vander Ghinste, De Witte Lietaer en Cretes gemeen? Deze Zuid-West-Vlaamse bedrijven hebben allen meer dan 100 jaar op de teller. Robin Debo (ETWIE) neemt je mee doorheen 'eeuwen ondernemen' in Zuid-West-Vlaanderen (en erbuiten). Een verhaal vol bedrijfserfgoed en anekdotes! (Robin Debo, ETWIE)

FABRIEK/017: Breng X bij – stadsverhalen uit Kortrijk gezocht - 21:45
Onder de noemer Museum X werkt de stad Kortrijk toe naar een nieuw stadsmuseum. Met Breng X bij trekt Museum X van wijk naar wijk, van gemeente naar gemeente, op zoek naar verhalen over de stad, haar wijken en deelgemeenten. Hoe kijk jij naar Kortrijk? Wat vind je belangrijk? Wat koester je? Wat wil je voor de toekoemst? Wat neem je mee uit het verleden? Deel je verhalen met Breng X bij! (Museum X)

FABRIEK/018: Bandwerk - Zuid-West-Vlaams kunsterfgoed belicht! - Doorlopend
Zo'n 30 studenten gaan gedurende 2 dagen aan de slag met het Zuid-West-Vlaamse kunsterfgoed. Ze verrijken de bestaande registraties en gaan op zoek naar manieren om de kunstwerken op een verrassende manier te presenteren. Bewonder het resultaat van 2 dagen registratie en creatie door de 'bandwerkers'! (Bandwerkers)

FABRIEK/019: Kleinschalig kerkfgoed - De kapelletjes in Zuid-West-Vlaanderen - Doorlopend
Bezin mee over de waarde van ons kleinschalig kerkgoed. (Leiedal)

FABRIEK/020: Buda Wandeling - Een virtuele wandeling doorheen de geschiedenis van het Buda Eiland - 18:30
Ga samen met GidsenPlus op tocht doorheen het ontstaan, de geschiedenis en de toekomst van het Buda-eiland en zijn bewoners. Een reis doorheen de tijd, waarbij wordt stilgestaan bij de oorsprong van het eiland, de economische activiteiten, de prominent aanwezige zorgsector, de oude en nieuwe bruggen en de vele initiatieven die van het eiland dé ontmoetingsplaats van het dynamische en toekomstgerichte Kortrijk maken zoals het kunstencentrum Buda, Budabeach, Broelkaai en de verlaagde Leieboorden… (Gidsenplus)

FABRIEK/021: Mahieupeer 2.0 - Over een boom, peren en Sint-Corneliustaarten - 21:00
In Wevelgem staat een meer dan 100 jaar oude perenboom - drager van de mahieuperen. Een perenras met oorsprong in Aalbeke dat vanouds gebruikt werd bij het vervaardigen van de Sint-Corneliustaarten. Bijzonder is dat er slechts één standplaats van dit perenras meer bekend is. VELT Wevelgem-Menen zet een actie op om de boom, zijn geschiedenis en de Sint-Corneliustaarten te bewaren. Een bijzonder (lekker) erfgoedproject! (VELT Wevelgem-Menen)

FABRIEK/022: 2018 EYCH - Inspiratie voor het Europees Jaar van het Cultureel Erfgoed - 19:00
2018 wordt het Europees jaar van het cultureel erfgoed. Ontdek meer over het initiatief, doe inspiratie op en brainstorm mee over een Zuid-West-Vlaamse invulling.

FABRIEK/023: Bezoek Transfo (virtueel) - Waar energie troef is - Doorlopend
De voormalige elektriciteitscentrale Transfo, langs het Kanaal Bossuit-Kortrijk, is een icoon in de regio. De stoom en stroom die er sinds 1913 werden geproduceerd, gaven een enorme impuls aan de economie in Zuid-West-Vlaanderen. Energie vormt het DNA van de site. Sinds de sluiting in 2001 is behoud door ontwikkeling het uitgangspunt: dankzij diverse herbestemmingsprojecten kan het erfgoedkarakter gevrijwaard worden. Heel de site, maar vooral de Machinezaal, de Pompenzaal, de Ketelzaal en het Nieuw Transfogebouw ademen geschiedenis uit. Maak kennis met dit uniek stukje Zwevegem via projecties en een 3D-bril. (Leiedal)

FABRIEK/024: Reuzenfilm - Diamanten jubileum Ivo Bloeiaard en Filomene Mentenaire - 21:30
Op 9 september 2017 vierden de reuzen Ivo Bloeiaard en Filomene Mentenaire, van de wijk Kappaert in Zwevegem, hun diamenten jubileum. Naar aanleiding van deze huwelijksverjaardag werd een jubileumstoet georganiseerd. In samenwerking met lokale handelaars, verenigingen, scholen en reuzenverenigingen uit de regio wil het comité met deze stoet dit Zwevegemse immaterieel cultureel erfgoed bekend maken. Ontdek de film! (Feestcomité Kappaert)

FABRIEK/025: Zorg en erfgoed - Dokters, apothekers en verplegers in het Sint-Niklaasgesticht - Doorlopend
Naar aanleiding van de laatste erfgoeddag vonden de Kortrijkse apothekers-en doktersfamilie Mattelaer en GidsenPlus elkaar om een kleine tentoonstelling op te zetten. De zusters van het voormalig Sint-Niklaasgesticht stelden de ruimte ter beschikking, Museum X sprong bij voor de praktische uitwerking. Ontdek de tentoonstelling, GidsenPlus vertelt je meer over de samenwerking rond dit lokaal erfgoedthema. (GidsenPlus)

Jaarlijkse organiseert zuidwest een erfgoedcafé. Hiervoor slaan we de handen in elkaar met de Intercommunale Leiedal. Tijdens een erfgoedcafé leggen we de nadruk op ontmoeting en uitwisseling. Zo organiseerden we in 2015 een Pop-up museum en kon je in 2016 heel wat inspiratie opdoen tijdens het Erfgoedkabinet. We nodigen de erfgoedsector, zowel vrijwillig als professioneel, maar ook ruimer ieder met een interesse voor erfgoed uit om samen met ons over erfgoed te praten en elkaar te ontmoeten.

Overzicht